Als je wat gedachten aangereikt wil krijgen over muziek als fenomeen, dan is ‘Welke taal spreekt de muziek?’ misschien een aanrader. Het boekje bevat muziekfilosofische beschouwingen van verschillende auteurs die allemaal hun sporen verdiend hebben op het terrein van filosofie, taalkunde, ontologie en praktische muziekbeoefening. De verzameling essays is samengesteld en geredigeerd door Erik Heijerman en Albert van der Schoot, die zich daarnaast ook inhoudelijk niet onbetuigd laten.
Het boek opent met de vraag die ook de titel is geworden: is muziek een taal? En zo ja, welke taal spreekt muziek dan? Filosoof, taalkundige en muziekwetenschapper Wouter van Haaften ontleedt op toegankelijke manier de problematische kanten die aan verschillende stellingen kleven, gaat in op de betekenis van muziek, de communicatieve kwaliteiten van muziek (of het gebrek daaraan), onze menselijke emotionele respons op muziek en onze behoefte om muziek retorisch te duiden, waardoor we snel de vergelijking met een taal maken.
Het zou te ver voeren om de inhoud van alle hoofdstukken hier weer te geven. Vergelijkingen met andere kunstdisciplines worden gemaakt, de aard van muzikale verwijzingen naar buitenmuzikale onderwerpen wordt onderzocht, mogelijke definities van muziek worden tegen het licht gehouden, de visies van Plato, Kant en Scruton worden uitgelegd en bekritiseerd, de her-taling van de Mattheüs-Passion in het Nederlands wordt filosofisch bekeken op authenticiteit, en tot slot worden de metafysische aspecten van muziek in kaart gebracht. Niet voor niets het laatste hoofdstuk; het laat je als lezer achter met het gevoel een hoop meer geleerd, maar er steeds minder van begrepen te hebben.
Comments